Toen veel mensen Koningsdag vierden, ben ik twee dagen op nascholing geweest. Sommigen geven aan: “Op Koningsdag, is dat niet vreemd?” Misschien wel, maar ik keek ernaar uit. In de mooie omgeving van Groesbeek, in de bossen, werd deze tweedaagse gegeven. Enerzijds mezelf voeden door kennis op te nemen en vaardigheden te leren. Anderzijds mezelf voeden door op de “vrije momenten” te wandelen in de natuur en op deze manier tot rust komen.
En zo konden anderen zich voeden aan de festiviteiten op Koningsdag: van muziek maken tot muziek luisteren, van meedoen aan spelen tot spulletjes verkopen of struinen op de vrijmarkt. Of anderen trokken er die dag op uit om naar hun vakantiebestemming te gaan om te genieten van de mei-vakantie. Mooi om te zien hoe ieder mens dingen heeft die voedend zijn. Jezelf voeden kan op verschillende manieren en al die manieren hebben met elkaar gemeen dat je tijd voor jezelf maakt. Tijd voor jezelf maken is een keuze: je zegt ‘ja’ tegen jezelf en daardoor ‘nee’ tegen wat anders. Dit is niet egoïstisch, maar nodig om je energieniveau op peil te houden en reserves aan te leggen. Dan ben je daarna ook (weer) in staat met anderen te delen.
Voeding voor het lichaam
Je lichaam is bijzonder. Het doet veel voor je waar je normaal gesproken niet bij stilstaat. Pas als je wat mankeert, merk je wat je lichaam allemaal doet. Zo dragen onze voeten ons bij het lopen, ondersteunt ons bekken onze romp en helpen de ademhalingsspieren ons bij de ademhaling. In de mindfulnesstraining doen we de bodyscan om ons lichaam te leren kennen en te voelen wat het nodig heeft. Tijdens de compassietraining hebben we oefeningen waarin we vriendelijkheid en dankbaarheid uitdragen naar het lichaam. Contact maken met delen van het lichaam waar we blij of tevreden mee zijn, maar ook met delen die we lastig vinden om mee om te gaan. Ook die delen kunnen we zachtheid en mededogen toewensen. Voeding voor het lichaam is niet alleen het fysieke, de beweging en het voedsel wat we tot ons nemen. Het behelst ook het mentale deel waarin we aangeven ons lichaam te waarderen, het willen koesteren en vriendelijke verzachting toewensen. Luisteren naar ons lichaam en afstemmen op wat het nodig heeft.
Voeding voor de geest
Je kunt jezelf ook emotioneel en mentaal voeden, naast dat je je lichaam voedt. In de mindfulnesstraining kijken we naar onze automatische reacties die niet altijd heilzaam zijn, in de compassietraining gaan we dieper in op patronen die we hebben. Zodra je merkt dat je in een automatische reactie of patroon zit, kun je gaan afstemmen. Even stoppen met wat je doet om vervolgens af te stemmen op wat je wilt gaan doen en onderzoeken wat je nodig hebt. Dit maakt dat we meer bewuste keuzes maken die heilzaam zijn.
Wij zijn vaak geneigd om onszelf te veroordelen in dat wat niet goed gaat. Dit voedt onze geest niet, maar laat energie weglekken en onze stemming dalen. In hoeverre kijk je naar wat wél goed gaat en naar wat je wél kunt? Dit benoemen en erkennen kan ons voeden en veerkrachtiger maken.
Wij zijn vaak geneigd om onszelf te veroordelen in dat wat niet goed gaat. Dit voedt onze geest niet, maar laat energie weglekken en onze stemming dalen. In hoeverre kijk je naar wat wél goed gaat en naar wat je wél kunt? Dit benoemen en erkennen kan ons voeden en veerkrachtiger maken.
Heelheid
Nu heb ik voeding van lichaam en geest even kort uit elkaar geplaatst, maar uiteraard zijn ze nauw met elkaar verweven. Vanuit het holistisch perspectief zijn lichaam en geest met elkaar verbonden. In de mindfulness- en compassiebeoefening zien we dit terug. Neem maar het voorbeeld van energiegevers en energienemers. De eerste doen je stemming stijgen, je voelt je prettiger en fitter waarbij het lichaam zich vaak opveert. De tweede doen je stemming dalen en voelen we de energie (letterlijk) uit ons lichaam stromen.
Zorgen voor je lichaam helpt om je geest meer helder te maken. Zo is er een wederkerige relatie tussen lichaam en geest: als het lichaam beweegt, kalmeert de geest en als het lichaam inactief is draait de geest op volle toeren. We kunnen oprechte zorg geven aan onszelf en voortbouwen op de kracht die we in ons hebben. En als we onder druk staan, kunnen we onszelf herinneren aan onze goede gewoonten. Wat het lichaam voedt, kan ook de geest voeden en andersom. Kabat-Zinn geeft dit mooi aan wanneer hij schrijft over heelheid en stilte. “We ontdekken dat de stilte te allen tijde in ons woont; terwijl we aan die stilte raken, haar proeven, haar beluisteren, moet ons lichaam haar ook wel aanraken, proeven en beluisteren. Als het dat doet, ontspant het zich.” (Kabat-Zinn, 2015, p 214-215).
(bronnen: Brink, E. v.d. & Koster, F. (2016) Compassievol leven. Amsterdam, Boom Uitgevers; Germer, C. (2016) Mindfulness en zelfcompassie. Amsterdam, Uitgeverij Nieuwezijds); Kleve, M. (2017) Hartvol, De kracht van zelfcompassie. Amsterdam, Bruna Uitgevers B.V.; Kabat-Zinn, J. (2015) Waar je ook gaat daar ben je. Utrecht/Antwerpen, Kosmos Uitgevers.)
Zorgen voor je lichaam helpt om je geest meer helder te maken. Zo is er een wederkerige relatie tussen lichaam en geest: als het lichaam beweegt, kalmeert de geest en als het lichaam inactief is draait de geest op volle toeren. We kunnen oprechte zorg geven aan onszelf en voortbouwen op de kracht die we in ons hebben. En als we onder druk staan, kunnen we onszelf herinneren aan onze goede gewoonten. Wat het lichaam voedt, kan ook de geest voeden en andersom. Kabat-Zinn geeft dit mooi aan wanneer hij schrijft over heelheid en stilte. “We ontdekken dat de stilte te allen tijde in ons woont; terwijl we aan die stilte raken, haar proeven, haar beluisteren, moet ons lichaam haar ook wel aanraken, proeven en beluisteren. Als het dat doet, ontspant het zich.” (Kabat-Zinn, 2015, p 214-215).
(bronnen: Brink, E. v.d. & Koster, F. (2016) Compassievol leven. Amsterdam, Boom Uitgevers; Germer, C. (2016) Mindfulness en zelfcompassie. Amsterdam, Uitgeverij Nieuwezijds); Kleve, M. (2017) Hartvol, De kracht van zelfcompassie. Amsterdam, Bruna Uitgevers B.V.; Kabat-Zinn, J. (2015) Waar je ook gaat daar ben je. Utrecht/Antwerpen, Kosmos Uitgevers.)